«کرونا» پیش‌بینی‌های مسئولان برای بالا رفتن درآمد حاصل از گردشگری در ایران را با شکست روبه‌رو کرد. درآمدی که قرار بود جایگزین درآمد نفتی کاسته شده ایران به واسطه تحریم‌های آمریکا باشد. این درآمد اما تنها به واسطه تکیه بر جذب گردشگران خارجی به ایران امکانپذیر بود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ابتکار، گردشگرانی که چینی‌ها سهم قابل توجهی از آنها را تشکیل می‌دادند و حالا نه تنها مرزهای ایران بر روی آنها بسته شده بلکه با قرار گرفتن ایران در لیست کشورهای ناقل بیماری کووید 19 با ثبت 43 مورد قطعی کروناویروس و مرگ 8 تن تا روز 4 اسفند بیشتر مرزها و سفرهای هوایی ایران با کشورهای دیگر مسدود شده است.
اگرچه همیشه مسئولان از صنعت گردشگری به عنوان یکی از گشایش‌گران گره اقتصادی در کشور یاد کرده‌اند اما همیشه این صنعت مورد بی‌مهری و البته بدشانسی قرار گرفته است. صنعت گردشگری ایران از اسفند سال 97 با افزایش قیمت ارزهای داخلی و کاهش ارزش پول ملی ایران با مشکل رکود مواجه شد. نابسامانی قیمت دلار در ایران بسیاری از آژانس‌ها و شرکت‌های گردشگری را ورشکست و متضرر کرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را به دلیل بی‌ثباتی و بلاتکلیفی قیمت بلیت‌ها هواپیماها، هتل‌ها و خدمات گردشگری از ایران راند و البته مسافران داخلی را نیز تا مدت‌ها بلاتکلیف گذاشت. صنعت گردشگری هنوز نتوانسته بود ضرر متحمل شده‌اش را جبران کند که در دی‌ماه سال 98 با تصمیم سران سه قوا مبنی بر افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین دوباره با چالشی دیگر روبه‌رو شد؛ افزایش هزینه حمل و نقل و البته سایر خدمات گردشگری و هتلداری. افزایش قیمت بنزین به سرعت بر همه چیز تاثیر گذاشت؛ از قیمت خورد و خوراک در سفر تا هزینه حمل و نقل و اقامت. اتفاقی که سبب شد سفر از اولویت‌های بسیاری از خانواده‌ها کنار گذاشته شود. سفرهای فردی و خانوادگی در راس آن بود؛ سفرهایی که بیشتر با وسایل نقلیه شخصی انجام می‌شود. اما هنوز 2 ماهی از این ماجرا نگذشته بود که کرونا بسیاری از معادلات مسئولان برای رونق گردشگری متضرر شده را برهم زد. علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که سفری به چین داشت و تفاهم‌نامه‌ای برای سفر گردشگران چینی به ایران همزمان با سال نو چینی‌ها با آنها منعقد کرده بود، با شیوع بیماری کروناویروس جدید در میان شهروندان چینی با شکست روبه‌رو شد. حالا برنامه تخفیف 50 درصدی هتل‌های ایرانی که قرار بود در ایام سال نو چینی برای گردشگران این کشور اجرا شود با آمدن ویروس کرونا بر باد رفت و این فرضیه که هتل‌ها با پر شدن حتی 50 درصد از ظرفیتشان از گردشگران چینی بتوانند از ورشکستگی نجات یابند و به تعبیر خود مسئولان گردشگری، صنعت هتلداری کشور دگرگونی شود، باشکست مواجه شد. محمدعلی فرخ مهر، رئیس اتحادیه هتلداران دراینباره گفته است: «با وجود تخفیف‌ها اگر ۵۰ درصد ظرفیت هتل پر شود تازه آن زمان ما به نقطه سر به سر می‌رسیم و می‌توانیم هزینه‌های هتل را پرداخت کنیم.»
کرونا اما تنها هرآنچه را که مسئولان با تمرکز بر گردشگران چینی برای صنعت گردشگری رشته بودند، پنبه نکرد. با ثبت اولین بیماران مبتلا به کروناویروس یا کووید 19 در ایران و مرگ آنها و البته افزایش شمار مبتلایان قطعی به 43 نفر و مرگ 8 تن صنعت گردشگری ایران با چالشی دوباره روبه‌رو شد. چالشی هم از نوع گردشگری داخلی و هم خارجی.
همزمان با بالا رفتن آمار مبتلایان در ایران اما شماری از ایرانیانی که به کشورهایی چون کانادا، لبنان و امارات سفر کرده بودند نیز با تست مثبت ابتلا به کرونا مواجه شدند و همین اتفاق نام ایران را بر سر زبان‌ها انداخت. اتفافی که سبب بسته شدن مرزهای ایران از سوی کشورهای همسایه چون عراق، امارات، کویت و پاکستان شد. عراق اولین کشوری بود که مراودات خود با ایران را کاهش داد. مرزهای چذابه، مهران و شلمچه را بست و بسیاری از کامیون‌های حامل کالا به دلیل عدم بارگیری از سوی کامیون‌های عراقی پشت مرز ماندند. پاکستان از ورود کامیون‌های حامل کالاهای صادراتی و ترانزیتی از ایران به این کشور جلوگیری کرد و مرز را به روی آنها بسته است. کویت و امارات پروازهای خود به ایران را کنسل و تا اطلاع ثانوی ممنوع کردند و کاربران ترکیه هشتگ #IranSinirlariKapatilsi- را ترند شماره یک توئیتر کردند تا اعتراضی باشد به دولت ترکیه که رفت‌وآمد و پروازها با ایران را ممنوع کند. کشوری که در سال‌های اخیر مقصد گردشگری ایرانیان در ایام نوروز بوده است.
اما حالا با وجود تحریم ایران از سوی کشورهای دیگر با پاگذاشتن ویروس کرونا به ایران در روزهای پایانی سال که بهترین زمان برای رونق صنعت گردشگری بوده، بار دیگر این صنعت را با شکست مواجه کرده است. رئیس اتحادیه هتلداران حالا از رکود صنعت گردشگری، کاهش سفرها و از طرف دیگر صفر شدن ورودی گردشگران خارجی خبر داده و گفته است: «امیدواریم که مجبور به تعدیل نیروی کار نشویم.»
با این حال علی مرادی‌پور، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان همدان به ایسنا گفته: «گرچه در شرایط موجود اصراری نداریم مردم سفر کنند اما برای تصمیم‌گیری درباره لغو تورهای نوروزی هنوز زود است.» او همچنین اعلام کرده که هنوز برای لغو تورها و پروازهای مسافرتی به علت شیوع کروناویروس ابلاغیه‌ای دریافت نکرده است. او با تاکید بر اینکه نباید بر شایعات دامن زد، اظهار کرد: باید واقعیت‌ها گفته شود اما با دامن زدن به شایعات و پرداختن بیش از حد به موضوع به اقتصاد خودمان ضربه می‌زنیم. وی درباره درخواست لغو تورها و سفرها از سوی مردم، تصریح کرد: درخواست لغو بلیط سفرها از سوی مردم کم است اما اگر بخواهند لغو کنند مشکلی وجود ندارد و فقط باید بین ۱۰ تا ۷۰ درصد خسارت پرداخت کنند. مرادی‌پور خاطرنشان کرد: درصورتی‌که شرایط اضطرار در کشور اعلام و پروازها و تورها لغو شود، شرکت‌های هواپیمایی و هتل‌ها باید هزینه را به مسافران برگردانند و مسافران کمتر متضرر می‌شوند. وی با تاکید بر اینکه کروناویروس نخستین بحران در کشور نبوده و آخرین هم نخواهد بود، ادامه داد: این موضوع نخستین بحران نبوده و به زودی می‌گذرد بنابراین به مردم توصیه می‌کنم برای کنسلی تورهای نوروزی خود اقدام نکنند تا شرایط مشخص شود. وی با بیان اینکه گردشگری خط مقدم آسیب‌پذیری در بحرانهاست، یادآور شد: در چند ماه اخیر در بحث گرانی بنزین و اتفاقات بعد از آن و امروز نیز به علت گرانی دلار به گردشگری ضربه خوره است که باعث کاهش ورودی و خروجی مسافران می‌شود. رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان همدان با اشاره به اینکه بیماری کرونا نیز به بخش گردشگری آسیب می‌زند، گفت: شایعات بیشتر تاثیرگذار است و بزرگنمایی و دامن زدن به موضوع به گردشگری داخلی و خارجی آسیب می‌زند.
حالا اما در روزهای مانده به تعطیلات سال جدید، موزه‌ها که بخش باقی‌مانده گردشگری داخلی ایران در این روزها محسوب می‌شوند توسط مسئولان باز نگه داشته شده‌اند تا شاید چرخ صنعت گردشگری نیمچه چرخی بزند. گرچه بسیاری فعالان این عرصه از این ماجرا نگرانند چراکه این مکانی عمومی که همچنان می‌تواند محلی برای انتقال ویروس کووید 19 باشد باز مانده است و ممکن است گردشگران چینی در ایران مانده از آن بازدید کنند و اوضاع را از آنچه که هست بدتر کنند.
از سوی دیگر پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که سفرهای نوروزی با توصیه مسئولان بهداشتی کاهش چشمگیر داشته باشد، هرچند مسئولان گردشگری استان‌ها می‌گویند که اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با ویروس کرونا در ایام نوروز آغاز شده است. محمدصادق براتی، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری خراسان رضوی در چهارمین جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر استان گفته است: «با توجه به نزدیک شدن به ایام نوروز و در جهت پیشگیری و نیز رعایت اصول بهداشتی تمامی دستگاه‌های مسئول در حوزه گردشگری و زیارت اقدامات پیشگیرانه خود را برای مقابله با ویروس کرونا آغاز کرده‌اند.» با این حال اما معلوم نیست که قرار است چه بر سر گردشگری بیاید.
